Mat vs. spiegelend scherm: Wat is beter voor jou?

Bij alle soorten beeldschermen, van grote televisies en monitors tot smartphones, worden matte of spiegelende materialen gebruikt. Iedere variant heeft uiteraard zijn eigen voor- en nadelen. Maar bij beeldschermen kunnen we gelijk beginnen met een duidelijke voorkeur: wij raden matte schermen van harte aan. Het zal je enige moeite kosten om een spiegelend beeldscherm te vinden, en daar is ook een goede reden voor. Spiegelende coatings veroorzaken vermoeide ogen als gevolg van spiegelingen en schitteringen. Matte materialen zorgen voor een rustigere kijkervaring. Toch willen we op dit onderwerp ingaan. 

Bij beeldschermen met heldere en spiegelende schermen worden reflecterend glas of reflecterende polymeren toegepast. Door de hoge mate van transparantie is bijna al het licht van het beeldscherm zichtbaar, waardoor het beeld erg levendig is. Spiegelende schermen hebben diepere donkere tinten, helderder wit en rijkere kleuren dan de matte variant. Maar daar staat wel iets tegenover. Want zelfs met moderne anti-schitteringbehandelingen met magnesiumfluoride en vergelijkbare stoffen blijft het nadeel van een spiegelend scherm bestaan. Dat betekent dus dat je spiegelende beeldscherm of tv elke lichtbron in de omgeving naar je ogen terugkaatst. Kamerverlichting en ramen worden zeer helder op spiegelende materialen gereflecteerd. In plaats van te genieten van je game of je te concentreren op je werk zit je bij een spiegelend beeldscherm vaak te kijken naar je eigen spiegelbeeld of ben je bezig om je bureaulamp te verplaatsen.

Dat is niet alleen onhandig, maar ook slecht voor je ogen. Er is herhaaldelijk aangetoond dat schitteringen vermoeidheid van de ogen veroorzaken. Het is dan ook niet zonder reden dat op vrijwel elk kantoor ter wereld matte beeldschermen worden gebruikt. Daarnaast blijven op glimmende oppervlakken vingerafdrukken duidelijker zichtbaar. Als je een spiegelend beeldscherm aanraakt, is de olie die je vingers achterlaten duidelijk te zien. Ook stof blijft hangen aan spiegelende schermen. Er is dus merkbaar meer moeite nodig om ze schoon te houden.

Als je daarmee rekening kunt en wilt houden en de verlichtingsbronnen in je omgeving ECHT kunt beheersen en er zo voor kunt zorgen dat er geen andere lichtbronnen voor spiegelingen zorgen, dan geeft een spiegelend beeldscherm een betere beeldkwaliteit. Bij televisies (van ouderwetse CRT tot supermoderne OLED/QLED) wordt altijd gebruik gemaakt van spiegelende beeldschermoppervlakken die met ontspiegelende chemicaliën zijn behandeld. De achterliggende reden is dat grote tv's meestal in woonkamers worden gebruikt, waar lichtbronnen niet van dichtbij op het scherm schijnen. In zo'n situatie kan een spiegelend scherm goed werken. In een kantooromgeving, waar de meeste beeldschermen worden gebruikt, is een spiegelend scherm een slechte keuze, omdat er meestal andere lichtbronnen dichtbij zijn en spiegelingen niet vermeden kunnen worden. 

Tsja, een mat scherm ziet er objectief minder goed uit dan een spiegelend scherm. Maar dat geldt in een sterk gecontroleerde omgeving. Voor alledaags gebruik zijn ontspiegelde beeldschermen de enige praktische, rationele mogelijkheid.

Voor matte beeldschermen worden kunststof oppervlakken gebruikt, die bestaan uit verschillende polymeren die met een ets-proces zijn behandeld. Dit etsen kan chemisch of mechanisch worden uitgevoerd. Er worden enorme hoeveelheden richeltjes of deukjes in het beeldschermoppervlak gemaakt. Die verminderen de spiegeling door het licht dat op het beeldscherm valt, te verspreiden. Enige schitteringen zijn niet te voorkomen, maar zijn van een heel andere ordegrootte dan de reflecties op spiegelende beeldschermen.

Een scherm dat licht afkaatst, zal echter ook altijd licht blokkeren. Terwijl spiegelende schermen nagenoeg alles ongefilterd doorlaten wat op het scherm wordt getoond, blokkeren ontspiegelde schermen veel meer van het licht uit het scherm. In wezen krijg je met een mat scherm een minder goed verlicht beeld, dus simpelweg een minder beeld. Sommige kleine details kunnen onduidelijker zijn, het contrast is lager en kleuren lijken minder levendig dan met een spiegelend scherm.

Maar je arme ogen hoeven zich ook niet bezig te houden met inspannende spiegelingen en vermoeiende reflecties. Ook hoef je niet bang te zijn het scherm aan te raken, want op ontspiegelde schermen blijven vingerafdrukken niet zo snel achter als op spiegelende schermen. Voor een beeldscherm is mat dus de betere optie. Je hoeft je niet druk te maken over waar de lamp op je werk- of gamestation staat, want spiegelingen vormen geen probleem. Je hoeft niet tien keer te overwegen of je de gordijnen wel open wilt doen om wat licht binnen te laten. Met een mat beeldscherm is licht niet je tegenstander.

Anders dan bij tv's, is bij beeldschermen de keuze voor een ontspiegeld scherm helemaal duidelijk, zeker gezien de steeds grotere helderheid van nieuwe monitoren. Nog maar vijf jaar geleden gold een monitor met 300 nit lichtopbrengst als goed. Nu kun je gemakkelijk schermen met 500-1000 nit vinden, die voldoen aan de vereisten voor DisplayHDR400 en DisplayHDR 1000. En terwijl de monitoren helderder worden, blijven de materialen voor de ontspiegeling gelijk. Effectief komt er dus meer licht door de anti-spiegel bescherming. Eenvoudig gesteld: de beeldkwaliteit op ontspiegelde monitoren blijft verbeteren. In veel gevallen zul je het verschil niet gemakkelijk kunnen zien. 

Voor werk, games of films: op een monitor ben je het beste af met een mat, ontspiegeld scherm. Laat de glossy schermen in de woonkamer, waar ze thuishoren. Voor wat betreft monitoren zorgen matte oppervlakken ervoor dat je je geen zorgen over spiegelingen en vermoeide ogen meer hoeft te maken. Waarom zou je dan anders kiezen?